Ref. Ares(2021)7938574 - 22/12/2021
COV(21)770:1 –
Art. A
Bruksela, 12 lutego 2021 r.
4 1(b)
WPŁYW COVID-19 NA SEKTOR ROLNY, LEŚNY I
RYBOŁÓWSTWA
OCENA COPA I COGECA
Listopad 2020 - luty 2021
Notatka ta jest aktualizacją oceny Copa i Cogeca COV(20)8671. Dodatkowe informacje znajdują
się we wcześniejszych ocenach. Poniższa analiza odzwierciedla sytuację w łańcuchu rolno-
spożywczym. Niniejszy dokument jest niewyczerpującym zestawieniem informacji uzyskanych
od krajowych organizacji członkowskich Copa i Cogeca. Prosimy członków Copa-Cogeca o
regularne sprawdzanie sekcji COV na Agri-Info.
Wstęp
Sytuacja rynków rolnych w UE będzie trudna w ciągu najbliższych miesięcy ze względu na
zaostrzenie pewnych ograniczeń w państwach członkowskich, zmiany w handlu (wpływające na
wino, sery, oliwki, produkty przetworzone, cukier, ziemniaki, biopaliwa itd.) czy też kwestie
związane ze zdrowiem zwierząt (np. grypa ptaków, afrykański pomór świń). Skutki te są
powiązane ze zmianami w konsumpcji (np. zamknięcie sektora gastronomii i jego wpływ na
produkty o wysokiej wartości) oraz dynamiką handlową.
Łańcuch rolno-spożywczy ucieszył się z zawarcia umowy o handlu i współpracy ze Zjednoczonym
Królestwem. Na wstępnym etapie jej realizacji nie odnotowano żadnych poważnych zakłóceń ani
znaczących skutków rynkowych czy cenowych. Niemniej jednak należy zauważyć, że na tym
wczesnym etapie skala obrotów handlowych nie była reprezentatywna ze względu na wiele
czynników, w tym gromadzenie zapasów na wszelki wypadek.
Musimy nadal obserwować rozwój sytuacji ze względu na wiele czynników ryzyka. Handel
między UE a Zjednoczonym Królestwem będzie wiązał się z dodatkowymi kosztami, co uderzy w
łańcuchy dostaw i zmusi je do wprowadzenia pewnych zmian. Niektóre z naszych spółdzielni
mleczarskich zgłosiły 8%-owy wzrost kosztów wynikający z dodatkowych obciążeń
administracyjnych. W przypadku niektórych warzyw i owoców mowa była o dodatkowych
kosztach rzędu 400-500 euro na ciężarówkę. Ponadto wzrosły koszty i złożoność wywozu
ładunków mieszanych.
Wraz z naszymi partnerami z łańcucha rolno-spożywczego wykryliśmy szereg wąskich gardeł,
które pojawiły się w ciągu czterech pierwszych tygodni realizacji umowy o handlu i współpracy
między UE a Zjednoczonym Królestwem. Poniżej znajduje się niewyczerpująca lista:
- Świadectwa przedwywozowe dla produktów ponownie wywożonych do Zjednoczonego
Królestwa (rośliny).
- Konieczność zapewnienia spójności metod stosowanych w różnych punktach kontroli
granicznej.
- Konieczność usprawnienia wymiany danych elektronicznych między organami
administracji UE i Zjednoczonego Królestwa/Wielkiej Brytanii, a także niezawodność
pewnych systemów informatycznych.
- Przepełnione miejsca wwozu i wywozu (obawy związane z Covid-19).
Copa - Cogeca | Europejscy Rolnicy Europejskie Spółdzielnie Rolnicze
61, Rue de Trèves | B - 1040 Bruksela | www.copa-cogeca.eu
Numer rejestru służącego przejrzystości UE | Copa 44856881231-49 | Cogeca 09586631237-74
- Konieczność wyjaśnienia pewnych aspektów handlu z Irlandią Północną, a zwłaszcza
końca okresu karencji.
- Konieczność zbadania wszystkich możliwości ułatwienia kontynuacji wymiany handlowej
w oparciu o równoważność środków obejmujących sadzeniaki ziemniaka
wyprodukowane w Zjednoczonym Królestwie i UE-27.
Należy monitorować realizację umowy w perspektywie średnio- i długoterminowej, zwłaszcza
jeśli mogą pojawić się zmiany regulacyjne (rozbieżność przepisów) lub zostaną zawarte ważne
umowy z krajami trzecimi. Wspólne komitety będą odgrywać kluczową rolę. Nie wiadomo, jak
ukształtują się zachowania i preferencje konsumentów w perspektywie długofalowej. Czas
pokaże...
Ponadto apelujemy do Komisji Europejskiej i państw członkowskich o uwzględnienie skutków
brexitu dla europejskiego sektora rolnego i upewnienie się, że sektor skorzysta z pobrexitowej
rezerwy dostosowawczej.
•
Analiza sektorowa:
Wieprzowina
Sytuacja na europejskim rynku wieprzowiny się pogarsza - ceny nie pokrywają kosztów
produkcji. Jest to związane z wpływem Covid-19, sytuacją zdrowia zwierząt i handlem
międzynarodowym. Zdolności przerobowe ubojni uległy w pewnym stopniu poprawie
(możliwości magazynowania i ograniczona waga przy uboju). Poprawiły się również ceny prosiąt.
Wydajność chłodnicza osiąga rekordowy poziom. Sprzedaż kawałków mięsa o najwyższej
wartości jest problematyczna, gdyż były one przeznaczone dla restauracji i cateringu.
Konsumpcja w Europie nieznacznie spadła. Już zaobserwowano spadek produkcji. W
gospodarstwach trzodowych odnotowano niedobór pracowników.
Jaja i drób
W ciągu ostatniego semestru zaobserwowano istotny spadek cen. Ze względu na fakt, że znaczna
część sektora gastronomii jest nadal zamknięta wystąpiły trudności ze sprzedażą mięsa
drobiowego i jaj. Sytuacja na rynku jaj w niektórych krajach jest dramatyczna. W
gospodarstwach, gdzie hoduje się brojlery wystąpił niedobór łapaczy drobiu.
Kwiaty i rośliny ozdobne
Produkcja, konsumpcja i ceny nieznacznie spadły. Transport młodych roślin z krajów trzecich
jest bardzo skomplikowany ze względu na mniejszą liczbę lotów i wyższe koszty transportu. Po
wprowadzeniu środków izolacji osobistej zamknięto wiele sklepów prowadzących sprzedaż
kwiatów i roślin ozdobnych. Produkty te były dostępne jedynie w sprzedaży detalicznej. Jeśli
sytuacja szybko się nie zmieni trzeba będzie znowu zutylizować znaczne ilości kwiatów i roślin.
Wino
Ograniczenia związane z Covid-19 (zamknięcie sektora gastronomii, turystyki itd.) nadal
niekorzystnie wpływają na branżę winiarską. Podczas okresu świąteczno-noworocznego
odnotowano wzrost konsumpcji, zwłaszcza win musujących. W styczniu wystąpiło jednak
ponowne spowolnienie na rynku. Sytuacja handlowa nadal odbija się na eksporcie (np. brexit,
cła USA). Sektor podziękował Komisji za przedłużenie nadzwyczajnych środków rynkowych o
rok, potrzeba jednak dodatkowych funduszy, by poradzić sobie z tą trudną sytuacją.
Warzywa i owoce
Konsumenci w UE kupują coraz więcej owoców cytrusowych, winogron, jabłek, pomidorów i
pomidorów przetworzonych i in. w związku z Covid-19 i sytuacją sanitarną Wdrażanie umowy o
handlu i współpracy ze Zjednoczonym Królestwem nie wpłynęło znacząco na wolumen handlu.
Dostęp do siły roboczej, rosnące koszty eksportu (dostęp do kontenerów) i wyższe koszty
produkcji są nadal problematyczne w pewnych regionach.
Ziemniaki
2 | 3
Niższy popyt ze względu na ograniczenia związane z Covid-19, ceny rynkowe poniżej kosztów
produkcji. Plantatorzy będą musieli poradzić sobie z nadwyżką produkcji. Może dojść do
zakłóceń w handlu sadzeniakami między UE a Zjednoczonym Królestwie, gdyż sadzeniaki
ziemniaka nie zostały objęte propozycją KE w sprawie równoważności. Większość ziemniaków
jadalnych została wywieziona w 2020 r. w celu uniknięcia problemów.
Zboża
Europejskie zboża są konkurencyjne na rynkach światowych ze względu na podatki wywozowe
nałożone przez Rosję na pszenicę, kukurydzę i jęczmień. Rosja pracuje nad stałym
mechanizmem wywozu zboża, by ograniczyć wewnętrzne ceny żywności w przyszłym roku
gospodarczym w związku z pandemią. Pszenica durum nie jest atrakcyjna ze względu na ceny
rzepaku oleistego, co niekorzystnie wpływa na odbudowę światowych zapasów, które w ubiegłym
roku gospodarczym były bardzo niskie ze względu na nadmierną konsumpcję wynikającą z
pandemii Covid-19. Koszt transportu idzie w górę.
Pasze
Wydaje się, że ceny paszy rosną - zwłaszcza pasz białkowych i przede wszystkim soi. Kwestia ta
jest najbardziej niepokojąca w Irlandii i Słowenii, gdzie wzrost cen był drastyczny. Jest on
związany z wyższymi cenami zbóż i problemami z importem soi z Argentyny.
Rośliny oleiste
Na sektor zdecydowanie wpływa wzrost cen oleju, dynamiczny popyt na olej palmowy, niedobór
siły roboczej i wprowadzenie podatku wywozowego w Malezji, obniżenie podatku przywozowego
w Indiach w celu ochrony krajowego rynku przed wzrostem cen, a także niepewność związana z
przywozem soi z Argentyny. Ceny nasion oleistych zwyżkują.
Cukier - etanol
Sytuacja jest bardzo niepewna. Na rynku etanolu odbija się niski popyt na paliwa ciekłe. Ceny
cukru na rynku europejskim pozostają w tyle. W związku z Covid-19, tendencja dotycząca
globalnego wzrostu konsumpcji cukru rzędu 2 mln ton rocznie się zatrzymała. Zdaniem ISO w
latach 2019/2020 światowa konsumpcja cukru zmniejszyła się o 2,7 mln ton. Jednoprocentowy
spadek w konsumpcji UE wydaje się być niedoszacowaniem.
Nasiona
Aktualnie występuje nadwyżka sadzeniaków ziemniaka odmian przeznaczonych na
przetwórstwo.
3 | 3